حسابرسی شرکت های خدماتی (ماده ۲۷۲ )
حسابرسی شرکت های خدماتی (ماده ۲۷۲ )
یکی از شرکت هایی که مطابق ماده 272 قانون مالیات های مستقیم در صورت داشتن شرایط تعیین شده (حد نصاب درآمد سالانه و مجموع دارایی های شرکت) ملزم به ارائه گزارش حسابرسی می باشد؛ شرکت های خدماتی هستند. تهیه و ارائه گزارش حسابرسی مالیاتی شرکت خدماتی با کنترل بر صحت ارائه خدمات و قراردادها انجام می شود برخلاف حسابرسی شرکت های تولیدی و بازرگانی که با متغیرهایی چون موجودی و کالا رو به رو هستند.
بنابراین در حسابرسی شرکت های خدماتی چالش اثبات صحت درآمد و هزینه های مرتبط با خدمات و بررسی جنبه های کیفی عملیات وجود دارد. از این رو حسابرسی شرکت های خدماتی کمی متفاوت از سایر شرکت ها انجام می شود. در این مقاله از سایت ستایش تراز آسیا به بررسی اهمیت حسابرسی برای شرکت های خدماتی، الزامات و مدارک مورد نیاز برای ارائه این گزارش مهم می پردازیم.
اهمیت حسابرسی برای شرکت های خدماتی
همان طور که در مقدمه به آن اشاره کردیم شرکت های خدماتی بر اساس ماده 272 ق م م که مشمول ارائه گزارش حسابرسی هستند می بایست گزارش حسابرسی را به اداره دارایی ارائه کنند. در واقع اهمیت انجام حسابرسی برای محاسبه دقیق مالیات و جلوگیری از فرار و تخلف های مالیاتی است. زیرا در گزارش حسابرسی شرکت های خدماتی، تمامی درآمدها و هزینه های شرکت به طور صحیح بررسی شده و این امر به سازمان امور مالیاتی در تعیین دقیق مالیات و افزایش شفافیت مالی کمک بسیاری خواهد کرد. افزون بر این موارد، اهمیت حسابرسی فقط محدود به این جنبه ها نمی شود بلکه حسابرسی می تواند به مدیران شرکت های خدماتی کمک کند تا به صورت تحلیلی روند مالی و عملکرد شرکت را ارزیابی و بررسی کنند و با مشخص شدن نقاط ضعف سیستم مالی، نسبت به اصلاح آن اقدام نمایند. همچنین حسابرسی می تواند به تحقق اهداف زیر کمک نماید:
- تضمین صحت اطلاعات مالی: هدف از انجام حسابرسی صحت سنجی داده ها و اطلاعات ثبت شده در سیستم مالی شرکت است. حسابرس با بررسی موشکافانه خود مغایرت ها و تخلفات را کشف می کند.
- شفافیت مالی و افزایش اعتماد: سرمایه گذاران و ذی نفعان برای سرمایه گذاری و اطمینان از سلامت مالی شرکت نیازمند یک گزارش و سند مالی دقیقی هستند که سلامت مالی شرکت را تضمین کند و بتواند اعتماد آن ها را نسبت به شرکت افزایش دهد. حسابرسی دقیق تمامی این اطلاعات را در اختیار آن ها قرار خواهد داد.
- مدیریت بهینه هزینه ها و منابع: تمامی شرکت ها و کسب و کارهای بزرگ نیازمند مدیریت هزینه و منابع خود هستند و هر گونه سوء مدیریت در این مورد زمینه ساز شکست شرکت ها خواهد شد. از این رو حسابرسی می تواند به عنوان یک ابزار به شناسایی دقیق هزینه های خدمات کمک نماید تا شرکت بتواند منابع خود را مدیریت و بهینه کند و سودآوری خود را افزایش دهد.
- پیشگیری از جرایم و جریمه های مالیاتی: یکی از گام هایی که در فرایند حسابرسی انجام می شود بررسی رعایت قوانین مالیاتی است؛ بسیار مهم است که تمامی امور مالی و مالیاتی شرکت مطابق با قوانین مالیاتی انجام شده باشد از این رو با انجام حسابرسی ریسک عدم رعایت مقررات مالیاتی کاهش می یابد که این موضوع شرکت را از جرایم مالیاتی مصون نگاه خواهد داشت.
الزامات حسابرسی شرکت خدماتی طبق ماده ۲۷۲
تمامی شرکت های خدماتی که دارای درآمد ناخالص بیش از ۳۰۰ میلیارد ریال یا دارایی بیش از ۵۰۰ میلیارد ریال هستند طبق ماده 272 قانون مالیات های مستقیم موظف به ارائه گزارش حسابرسی همراه با اظهارنامه مالیاتی خود یا نهایتا تا 3 ماه پس از آن به اداره دارایی هستند. در صورت عدم ارسال به موقع گزارش حسابرسی شرکت های خدماتی با جریمه ۲۰ درصدی مالیات متعلق مواجه خواهند شد. حسابرسی می بایست توسط سازمان حسابرسی یا مؤسسات حسابرسی عضو جامعه حسابداران رسمی ایران انجام پذیرد.
مدارک مورد نیاز برای حسابرسی شرکت خدماتی
شرکت های خدماتی می بایست مدارک درج شده در زیر را به صورت کامل در اختیار حسابرسان قرار دهند تا این افراد بتوانند بر اساس این مستندات و صورت های مالی، فرایند حسابرسی را آغاز کنند هرگونه نقصی در این مدارک، حسابرس را از ارائه گزارشی که بر اساس واقعیت مالی شرکت باشد دور می سازد بنابراین لازم است که این مدارک در دسترس، معتبر و قابل استناد باشند تا گزارش حسابرسی جامع و قابل قبولی تهیه شود:
- صورت های مالی شامل ترازنامه، صورت سود و زیان، صورت جریان وجوه نقد و صورت تغییرات حقوق صاحبان سهام
- دفاتر قانونی پلمپ شده مانند دفتر روزنامه، دفتر کل و دفاتر کمکی (در صورت وجود)
- فاکتورها و اسناد خرید و فروش کالا و خدمات
- قراردادهای کاری و پیمانکاری شرکت
- رسیدها و حواله های انبار
- اسناد دریافت و پرداخت شامل رسیدهای بانکی، چک ها و حواله ها
- لیست بیمه تأمین اجتماعی و لیست مالیات بر حقوق کارکنان
- فیش های حقوقی و قراردادهای استخدامی کارکنان
- گردش حساب های بانکی شرکت و گزارش مغایرت بانکی
- اظهارنامه مالیاتی عملکرد و اظهارنامه ارزش افزوده
- مجوزهای فعالیت و اسناد مربوط به معافیت ها (در صورت وجود)
- اسناد مربوط به دارایی های ثابت شامل فاکتور خرید، جدول استهلاک و دفاتر اموال
فرآیند حسابرسی مالیاتی شرکت خدماتی
در فرآیند حسابرسی مالیاتی شرکت خدماتی ابتدا حسابرس مشخص می کند که آیا می تواند بر اساس دفاتر رسمی و صورت های مالی که به صورت کتبی ارائه شده اند عملیات حسابرسی را آغاز کند یا خیر. اگر برای گزارش حسابرسی نیاز به تحلیل و جست و جوی بیشتر باشد حسابرس می بایست کل ساختار مالی را تحلیل و آنالیز کند. حسابرسی در شرکت های خدماتی نسبت به شرکت های بازرگانی و تولیدی متفاوت است زیرا در این شرکت ها کالا یا محصول تولید یا فروخته نمی شود و سودآوری شرکت بر مبنای ارائه خدمات است.
از این رو هزینه های عملیاتی شرکت های خدماتی در مقایسه با شرکت های تولیدی کمتر است و حسابرسی آن ها بیشتر روی تحلیل هزینه ها و درآمدهای عملیاتی است. بنابراین حسابرسی در شرکت های خدماتی بیشتر بر تحلیل فرآیندهای داخلی مانند نحوه ارائه خدمات، کنترل کیفیت و تایید میزان انجام خدمات متمرکز است. حسابرسی شرکت های خدماتی با تاکید بر جنبه های مرتبط با خدمات و تحلیل دقیق هزینه ها و درآمدهای خدماتی شامل مراحل زیر است :
- بررسی امکان انجام حسابرسی با تحلیل دفاتر کل، دفتر روزنامه و دارایی ها
- ارزیابی حجم معاملات و فعالیت های مالی شرکت جهت برآورد نیاز منابع حسابرسی
- برنامه ریزی زمان و نیروی انسانی مورد نیاز برای حسابرسی
- بررسی کامل و مستند اسناد و مدارک مالی و نرم افزارهای حسابداری
- شفاف سازی موارد مبهم، در صورت لزوم با دریافت تاییدیه مدیریت شرکت
- تجزیه و تحلیل داده ها برای کشف تخلفات یا اشتباهات احتمالی
- تهیه گزارش حسابرسی مالیاتی نهایی شامل یافته ها و توصیه ها
- ارائه گزارش به مدیریت شرکت و تحویل آن به سازمان امور مالیاتی همزمان با اظهارنامه مالیاتی
نتیجه گیری
حسابرسی برای شرکت های خدماتی که درآمد سالانه آن ها بیش از 30میلیارد تومان یا مجموع دارایی آن ها بیش از 50 میلیارد تومان باشد مطابق با ماده 272 قانون مالیات های مستقیم یک الزام قانونی است لذا تمامی شرکت های مشمول می بایست گزارش حسابرسی خود را همراه با اظهارنامه یا نهایتا 3 ماه بعد از آن به سازمان امور مالیاتی ارائه کنند. عدم ارسال یا ارسال گزارش حسابرسی نامعتبر منجر به محاسبه اشتباه مالیات و جریمه مالیاتی خواهد شد.
بنابراین ضروری و حیاتی است که شرکت های خدماتی، فرایند حسابرسی خود را به شرکت ها و موسسات حسابرسی معتبر و رسمی واگذار نمایند. شرکت ستایش تراز آسیا با تکیه بر سال ها تجربه در زمینه مدیریت مالی و حسابداری و با استفاده از تجربیات شرکاء و مدیران مجرب خود توانسته است خدمات مالی و حسابرسی را در بالاترین سطح ارائه نماید.
