معافیت مالیاتی چیست و شامل چه مواردی می‌شود؟

معافیت مالیاتی چیست؟

معافیت مالیاتی چیست و شامل چه مواردی می‌شود؟

درست است که دولت برای تامین منابع مالی خود اقدام به اخذ مالیات از کسب و کارها می نمایند اما باید درنظر داشت که هدف اصلی اجرای مالیات بازگرداندن تعادل اقتصادی است پس در این میان معافیت های مالیاتی می توانند توازن لازم را برقرار نمایند، زیرا بسیاری از کسب و کارها و مشاغل کم درآمد و یا مربوط به بخش آموزشی و خدمت رسانی هستند که می بایست با اجرای معافیت های مالیاتی علاوه بر ایجاد تعادل اقتصادی در جامعه، دولت به نوعی کمک کننده و تسهیل کننده پیشرفت این کسب و کارها باشد. به زبان بهتر معافیت مالیاتی یکی از ابزارهای مهم سیاست گذاری اقتصادی است که دولت ها برای تشویق فعالیت های خاص، حمایت از گروه های کم درآمد یا توسعه بخش های استراتژیک اقتصاد از آن استفاده می کنند. در این مقاله از سایت ستایش تراز به موضوع پر بحث و مهم معافیت های مالیاتی اشاره خواهیم کرد و سعی داریم تمامی موارد مهم را با شما عزیزان و همراهان درمیان بگذاریم.

تعریف مالیات و انواع آن

در واقع مالیات یکی از کانال‌های مالی بسیار مهم در چرخه اقتصاد کشورها می‌باشد که به تامین مالی مخارج آن ها کمک می‌کند و منجر به توزیع عادلانه درآمد میان اقشار جامعه می‌شود. مالیات برای تمام افراد جامعه امری اجباری است و به همه منابع درآمدی و سرمایه‌ای شهروندان تعلق می‌گیرد. مالیات معمولاً به دو دسته کلی مالیات مستقیم و مالیات غیرمستقیم تقسیم‌بندی می‌شود:

• مالیات مستقیم: مالیاتی است که به صورت مستقیم به درآمد افراد تعلق می‌گیرد و مستقیماً از آنها دریافت می‌شود.
• مالیات غیرمستقیم: این نوع مالیات، مالیاتی است که به کالا و خدمات تعلق می‌گیرد و به واسطه به حساب اداره امور مالیات پرداخت می‌گرد

معافیت مالیاتی چیست؟

هم‌زمان در قانون کشور، موضوعی به عنوان معافیت مالیاتی تعریف شده است که برخی از مشاغل را تحت شرایط ویژه، معاف از پرداخت مالیات می‌کند. معافیت مالیاتی در واقع نوعی خروج قانونی و موقت از پرداخت مالیات محسوب می‌شود که دولت آن را به عنوان سیاست خاصی در حمایت از برخی اقشار خاص و مناطق ویژه پایه‌گذاری کرده است. این معافیت فقط به مالیات‌های مستقیم تعلق می‌گیرد.

انواع معافیت مالیاتی

همان طور که در بخش قبلی به آن اشاره کردیم برای برقراری تعادل و توازن اقتصادی در جامعه وجود معافیت های مالیاتی لازم و ضروری هستند، همان طور که الزام به اجرا و اخذ مالیات جز ضرورت های اصلی یک جامعه است، وضع قوانینی که بتواند هرچه بیشتر به توزیع عادلانه منابع مالی کمک کند نیز لازم الاجرا و حیاتی است. قانون مالیات‌های مستقیم در رابطه با اعطای معافیت‌های مالیاتی تحت نظارت سازمان امور مالیاتی کشور شامل 14 ماده‌قانونی است که به سبب آن‌ها افراد از پرداخت مالیات معاف می‌شوند. در ادامه این موارد چهارده‌گانه را نام برده‌ایم:

1. معافیت سپرده های بانکی
2. معافیت جهیزیه و مهریه
3. معافیت فعالیت های کشاورزی
4. معافیت مالیات بر حقوق کارگران و کارمندان
5. معافیت هزینه‌های درمان
6. معافیت مالیات جوایز علمی و پژوهشی
7. معافیت اختراع و اکتشاف
8. معافیت حقوق افراد شاغل در مناطق کمتر توسعه یافته
9. معافیت فعالیت های آموزشی
10. معافیت فعالیت بخش های تعاونی
11. معافیت بخش صادرات
12. معافیت صنایع دستی
13. معافیت فعالیت های تولیدی، معدنی و گردشگری
14. معافیت سود حاصل از تامین مالی پروژه ها
15. معافیت عبور ترانزیت کالاها
16. معافیت فعالیت اقتصادی در مناطق آزاد تجاری- صنعتی
17. معافیت‌ مالیات فعالیت‌های فرهنگی و هنری

چه مواردی مشمول معافیت مالیاتی حقوق می‌شوند؟

سوال بالا پرسش پرتکراری است که به دلیل اهمیت آن به صورت جداگانه و مجزا به شرح و بسط آن می پردازیم. همان طور که می دانید مالیات بر حقوق یکی دیگر از مالیات هایی است که از حقوق کارمندان کسر می شود. اما لازم به ذکر است بگوییم که در بین کارمندان و کارگران، مواردی هستند که از مالیات حقوق 1403 معاف هستند. در واقع مالیات حقوق به این موارد تعلق نمی‌گیرد و افراد لازم نیست در این موارد نگران مالیات حقوق باشند. مواردی که مشمول معافیت مالیاتی حقوق در سال 1403 می‌شوند عبارت ‌اند از:

• سنوات خدمت کارکنان
• هزینه‌‌های سفر و فوق‌‌العاده ماموریت
• مزایای غیرنقدی به میزان دو دوازدهم معافیت سالانه
• عیدی و پاداش آخر سال
• حقوق نیروهای مسلح
• هزینه‌های درمان (که شامل دو هفتم بیمه تامین اجتماعی کارمندان و بیمه‌ های تکمیلی خود و اعضای خانواده آن‌ ها می‌‌شود)
• حقوق و دستمزد ماهانه تا سقف 12 میلیون تومان (در واقع از افرادی با دستمزد ماهانه کمتر از 12 میلیون تومان مالیات حقوق دریافت نخواهد شد)
• کمک هزینه‌های درمانی (به جز بیمه) که کارفرما به کارکنان خود پرداخت می‌کند.

علاوه بر موارد بالا، برخی از مشاغل نیز به طور کلی مشمول معافیت مالیتی حقوق می‌شوند:

• ماموران و نمایندگان سیاسی کشورهای دیگر که در ایران فعالیت دارند.
• نمایندگان سازمان ملل و نمایندگی‌های این سازمان
• درآمد حاصل از دولت متبوع ماموران کنسولگری
• حقوق دریافتی کارشناسان خارجی از اسپانسرهای خارجی خود
• اگر کارمندان کنسولگری و یا سفارت ایران در خارج از کشور تابعیت ایرانی نداشته باشند، درآمدی که از سمت دولت ایران کسب می‌کنند شامل معافیت مالیاتی است.
• مالیات بر درآمد پزشکان و فرهنگیان: که در مناطق توسعه نیافته و محروم مشغول به کار هستند، تا سقف 144 میلیون تومان، معاف از پرداخت مالیات می‌شوند.

تفاوت معافیت مالیات مستقیم و غیرمستقیم

در این بخش به تعریف تفاوت بین معافیت های مستقیم و غیرمستقیم می پردازیم؛ تفاوت اصلی این دو معافیت در واقع به ماهیت، ذی نفعان، اهداف و اجرای آن بستگی دارد. معافیت برای مالیات های مستقیم معمولا به افراد و شرکت های خاص مانند شرکت های دانش بنیان تعلق می گیرد اما در مورد مالیات های غیر مستقیم، معافیت ها شامل معافیت کالا و خدمات است؛ در واقع مصرف کننده نهایی از پرداخت آن معاف می شود. برای روشن شدن بهتر تفاوت بین معافیت در مالیات های مستقیم و غیر مستقیم نظر شما را به جدول زیر جلب می نماییم:

نتیجه گیری

برای حفظ تعادل اقتصادی جامعه، معافیت های مالیاتی می تواند یک راهکار بسیار موثری باشد؛ عاملی برای تعدیل فشارهای اقتصادی وارده به کسب و کارهای کوچک و کم درآمد و همچنین به عنوان ابزاری کارآمد برای تحریک رشد اقتصادی، حمایت از تولید داخلی به شمار می رود. در واقع معافیت های مالیاتی راهکاری برای حمایت و تشویق کسب و کارهای کوچک و کم درآمد هستند که بتوانند به بقا و رشد خود ادامه دهند. با آگاهی از قوانین و شرایط معافیت های مالیاتی، شرکت ها می توانند کمی از فشار اقتصادی و مالی وارده را کاهش دهند.