جرایم مالیاتی
جرایم مالیاتی
باید گفت که وضع قوانین مالیاتی و اجرای آن هر کدام دارای چالش ها و مشکلات خاص خود می باشد. باید بپذیریم تا زمانی که آگاهی افراد جامعه نسبت به پرداخت مالیات افزایش پیدا نکند ما شاهد فرار مالیاتی خواهیم بود که البته سازمان امور مالیاتی جرایمی را برای این فرارهای مالیاتی در نظر گرفته است. فرار از پرداخت مالیات چالشی است که نه تنها در ایران بلکه در دیگر نقاط جهان نیز بسیار رخ می دهد زیرا در آنجا مالیات های بسیار سنگینی از شهروندان اخذ می گردد.
با این حال ما معتقدیم اگر آگاهی افراد جامعه نسبت به چگونگی استفاده از مالیات در جهت توسعه امکانات افزایش یابد و همچنین اطلاعات کاملی در مورد جرایم مالیاتی و هزینه های آن کسب نمایند، این فرار از پرداخت مالیات کاهش پیدا خواهد کرد. از آنجایی که ما در ستایش تراز آسیا آگاهی رسانی به مخاطبان خود را یک وظیفه و مسئولیت مهم می دانیم از این رو در این مقاله به تعریف جرایم مالیاتی، بخشودگی های مالیاتی و اهمیت مقابله با جرایم مالیاتی می پردازیم.
تعریف جرایم مالیاتی
طبق قانون، اشخاص حقیقی و حقوقی با توجه به میزان فعالیت های اقتصادی شان در سطح جامعه، موظف هستند بخشی از درآمد خود را به عنوان مالیات تسلیم دولت کنند. اگر صاحبان مشاغل و کسب‌وکارها به هر دلیلی در انجام وظایف خود کوتاهی کنند، مشمول قوانین جرایم مالیاتی می‌شوند. این بدان معنی است که لازم و ضروری است در زمان مشخص‌شده نسبت به انجام وظایف خود به عنوان مودی مالیاتی اقدام کنید تا مشمول جرایم نشوید. لازم به ذکر است برای برخی جرایم مالیاتی بخشودگی وجو دارد. هر چند دولت‌ها برای تشویق کسب و کارها در جهت گسترش فعالیت‌های تجاری و اقتصادی معافیت های مالیاتی را در نظر گرفته است؛ اما در صورت تعلل در انجام پاره‌ای از تکالیف، جرایم مالیاتی سنگین در انتظارتان می باشد.
البته باید این نکته را نیز در نظر بگیرید که جرایم مالیاتی فقط برای عدم انجام وظایف مالیاتی نیست. در مواردی مانند پنهان‌کردن درآمد واقعی، عدم ارسال اظهارنامه مالیاتی و اعلام هزینه های غیر واقعی مشمول قوانین جرایم مالیاتی می‌شوید و از معافیت‌های وضع شده محروم می‌گردید. با مراجعه به قانون مالیات های مستقیم، مشاهده خواهید کرد که باب هفتم از این قانون از مواد ۱۸۹ تا ۲۰۲ به موضوعات جرایم، معافیت‌ها و بخشودگی‌ها پرداخته است. طبق ماده ۱۸۲ قانون مالیات‌های مستقیم، تمام کسب‌وکارها و صاحبان مشاغل مشمول پرداخت مالیات بر درآمد و دارایی هستند و در صورت اهمال باید جریمه پرداخت نمایند.
انواع جرایم مالیاتی
برای اینکه بتوان به صورت دقیق تر و جامع تر جرایم مالیاتی را بهتر مورد بررسی و مداقه قرار داد بهتر است طبقه بندی مشخصی برای آن لحاظ شود. همچنین با شناخت دقیق تر این جرایم می توان زمینه‌ساز پیشگیری مؤثر، اعمال مجازات‌های مناسب و افزایش تمکین مالیاتی شد. جرایم مالیاتی به دو دسته جرایم مالیات موضوعی و جرایم مالیات عملکردی تقسیم می شوند که در ادامه به تعریف هر یک از آن ها می پردازیم:
جرایم مالیات موضوعی
جرایم مالیاتی موضوعی همان طور که از نامش پیداست مربوط به تخلفات در زمینه موضوعات خاص مالیاتی است، مانند فرار مالیاتی در مالیات بر درآمد یا مالیات بر ارزش افزوده. جرایم مالیات موضوعی به جرایمی گفته می شود که ناشی از عدم پرداخت یا کتمان درآمد و هزینه های غیرواقعی در اظهارنامه مالیاتی است.
جرایم مالیات عملکردی
باید این نکته را ذکر کنیم که تمامی جرایم مالیاتی مربوط به عدم پرداخت مالیات یا فرار از آن نمی شوند بلکه نوع دیگری از جرایم مالیاتی جرایم مالیاتی عملکردی هستند که در این دسته بندی جرایمی مرتبط با تخلفات در فرآیند اجرای مقررات مالیاتی قرار می گیرد، مانند عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر، عدم ارسال فهرست معاملات فصلی، عدم صدور فاکتور فروش یا عدم ارائه مستندات مالیاتی به سازمان امور مالیاتی.
لیست جرایم مالیاتی
فصل هفتم از باب چهارم قانون مالیات های مستقیم (ماده ۱۸۹ تا ۲۰۲) به بررسی انواع جرایم مالیاتی و شرایط بخشودگی آن‌ها پرداخته است. به‌طور‌کلی انواع جریمه‌های مالیاتی شامل موارد زیر است:
- تسلیم نکردن اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر
- پرداخت نکردن مالیات قطعی و ابرازی در موعد مقرر
- کتمان درآمد حاصل از فعالیت‌های اقتصادی
- برآورد هزینه‌های غیرواقعی یا غیرمجاز
- ارسال نکردن اطلاعات و مدارک مالیاتی درخواستی
- عدم انجام تکالیف مالیات بر ارزش افزوده مانند صدور فاکتور، ثبت تراکنش‌ها و پرداخت مالیات مربوط
- عدم پرداخت مالیات بر املاک و مالیات بر ارث و وصیت
- اعلام نکردن تراکنش‌های بانکی به سازمان امور مالیاتی
- حساب‌سازی و تهیه دفاتر و اسناد خلاف واقع
- عدم ارائه فاکتور فروش (عمد یا غیرعمد)
- تبانی با ممیز یا کارشناس مالیاتی
- استفاده از کارت بازرگانی اجاره‌ای
- عدم ارائه گزارش حسابرسی مالی در مهلت مقرر
مجازات های جرایم مالیاتی
مجازاتی که برای جرایم مالیاتی در نظر گرفته شده است شامل جرایم نقدی و در پاره ای موارد مرتکبان جرایم مالیاتی ممکن است به حبس از شش ماه تا دو سال محکوم شوند. جزای نقدی که برای جرایم مالیاتی در نظر گرفته شده است بسته به نوع آن می تواند از ۲۰ تا ۸۰ میلیون ریال باشد. همچنین محرومیت از حقوق اجتماعی، انتشار حکم قطعی در رسانه‌ها و ممنوعیت از فعالیت‌های شغلی یا اجتماعی از دیگر مجازاتی است که برای این جرایم در نظر گرفته شد است.
بخشودگی جرایم مالیاتی و شرایط آن
در کنار مجازاتی که برای جرایم مالیاتی در نظر گرفته شده است، بخشودگی هایی نیز وجود دارد که می تواند به کسب و کارهای کوچک و کم درآمد که در اثر عدم آگاهی نتواستند وظایف مالیاتی خود را در موعد مقرر انجام دهند، کمک نماید. برای مثال، عدم تسلیم فهرست مالیات حقوق و دستمزد یا عدم ارسال صورت معاملات فصلی معمولاً می‌تواند با پرداخت جریمه نقدی و اصلاح وضعیت مالیاتی بخشوده شود. شرایط بخشودگی و میزان جریمه ها در قوانین مالیاتی و بخشنامه های سازمان امور مالیاتی مشخص شده است. برای آگاهی بیشتر از بخشودگی جرایم مالیاتی کافی است با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.
جرایم غیرقابل بخشش مالیاتی
برخی از جرایم، قابل بخشش و برخی غیرقابل بخشودگی هستند. بر همین اساس هم سازمان امور مالیاتی بخشودگی جرایم مالیاتی را وضع کرده و بر‌اساس ماده ۱۹۱ قانون مالیات‌های مستقیم اعلام می‌کند:
تمام یا قسمتی از جرایم مندرج در این قانون با توجه به درخواست مودی بنا به دلایل ذکر شده مبنی بر عمدی‌نبودن عدم انجام تکالیف مقرر و با در‌نظرگرفتن سوابق مالیاتی مودی و حسن حساب او بر‌اساس تشخیص و تصویب سازمان امور مالیاتی کشور می‌تواند بخشیده شود.
در‌صورتی که مودی بتواند به سازمان امور مالیاتی ثابت کند که تاخیر پرداخت مالیات عمدی نبوده و سابقه خوبی در پرداخت مالیات‌های گذشته داشته باشد، سازمان با درخواست بخشودگی موافقت می‌کند.
البته یادتان باشد که موارد زیر در قانون مالیاتی کشور، قابل بخشودگی نیست:
- جرایم ناشی از پنهان‌کاری در اعلام درآمد در اظهارنامه مالیاتی
- جرایم ناشی از اعلام هزینه‌های غیرواقعی در اظهارنامه مالیاتی
- جرایم عدم تکمیل و تسلیم اظهارنامه مالیاتی در زمان مقرر ثبت اظهارنامه مالیاتی
اهمیت مقابله با جرایم مالیاتی
چرا مقابله با جرایم مالیاتی از اهمیت بالایی برخوردار است؟ مقابله با جرایم مالیاتی هم به جهت جلوگیری از کاهش درآمد دولت بسیار حائز اهمیت است و هم به جهت حفظ تعادل مالی جامعه. در واقع یکی از اهداف اخذ مالیات برقراری عدالت اقتصادی است. قطعا برای اینکه سازمان امور مالیاتی بتواند در اخذ مالیات با جدیت بیشتری عمل نماید می بایست جرایمی برای فرار از مالیات و یا ارائه اطلاعات نادرست درآمدی لحاظ شود تا اهداف مالیاتی به درستی محقق شود.
نتیجه گیری
با اجرای مجازاتی که برای جرایمی مالیاتی در نظر گرفته شده است می توان گفت که فرار مالیاتی کاهش یافته و با اجرای درست قوانین مالیاتی، عدالت اقتصادی تحقق پیدا خواهد کرد. البته این موارد نیازمند مدیریت صحیح و رونق بیشتر بازارهای کسب و کار است و اجرای درست قوانین مالیاتی یکی از ارکان رسیدن به جامعه توسعه یافته و پایدار است. جرایم مالیاتی به طور کلی به دو دسته جرایم مالیاتی موضوعی و عملکردی تقسیم می شوند که فرار مالیاتی در مالیات بر درآمد یا مالیات بر ارزش افزوده جز جرایم موضوعی و عدم ارائه اظهارنامه مالیاتی در موعد مقرر، عدم ارسال فهرست معاملات فصلی و عدم صدور فاکتور فروش جز جرایم مالیاتی عملکردی هستند.
ما در این مقاله افزون بر انواع جرایم مالیاتی در مورد لیست جرایم مالیاتی، مجازات های آن و بخشودگی های مالیاتی و جرایم غیرقابل بخشش نیز به تفصیل سخن راندیم. چناچه در هر بخش از این موضوع سوالی در ذهن شما بی پاسخ مانده است کافی است با ما در ستایش تراز تماس حاصل فرمایید تا کارشناسان خبره و زبده ما، شما را راهنمایی نمایند.
