تعریف نرخ مالیاتی
تعریف نرخ مالیاتی | نرخ مالیات در کشور در واقع مبلغی از درآمد اشخاص حقیقی یا حقوقی است که باید مطابق قانون به عنوان مالیات توسط شهروندان پرداخت شود. با تعیین درآمد مشمول مالیات مؤدی صرفاً قسمت مشخصی از آن، به عنوان مالیات نهایی، قابل پرداخت می‌شود. در واقع، نرخ مالیاتی درصد مشخص قانونی از درآمد مشمول مالیات مؤدی است که وی مکلف به پرداخت مبلغ معادل آن، به عنوان مالیات عملکرد سالانه است. از نظر حقوقی، نرخ مالیاتی درآمد، چند ویژگی دارد:
- با توجه به اصل قانونی‌بودن مالیات، مقدار نرخ مالیاتی و تخفیفات آن، صرفاً به وسیله قانون تعیین می‌شود و ماموران امور مالیاتی موظف به رعایت دقیق آن هستند.
- اعمال نرخ مالیاتی کمتر یا بیشتر از میزان قانونی آن، مالیات مطالبه‌شده را غیر‌قانونی می‌کند. همچنین اشتباه مؤدی در اعمال نرخ قانونی یا عدم استفاده از تخفیفات قانونی نرخ در اظهارنامه تسلیمی، تاثیری در حق او برای بهره‌مندی از نرخ صحیح قانونی برای محاسبه مالیات ندارد.
- نرخ سایر منابع مالیاتی مثل ارث، نقل و انتقال املاک، درآمد اجاره، درآمد حقوق و درآمد اتفاقی، متفاوت از نرخ مالیاتی درآمد عملکرد است و هر منبع، نرخ مالیاتی ویژه خود را دارد.
نرخ مالیاتی درآمد اشخاص حقوقی
نرخ مالیات بر درآمد عملکرد اشخاص حقوقی، شامل شرکت‌های تجاری و موسسات غیر‌تجاری، نرخ ثابت ۲۵درصد است. یعنی معادل ۲۵درصد از درآمد مشمول مالیات آنها، به عنوان مالیات باید پرداخت شود. با وجود ماهیت مجموعی مالیات اشخاص حقوقی که موجب می‌شود رسیدگی به پرونده مالیاتی این اشخاص، شامل درآمد غیر‌عملکردی مثل درآمد اجاره و درآمد اتفاقی نیز بشود، نرخ مالیاتی برای این‌گونه درآمدهای غیر‌عملکردی متفاوت از نرخ مالیات عملکرد است. نرخ مالیات بر درآمد اتفاقی اشخاص حقوقی، بر حسب ماده ۱۳۱ قانون، برحسب میزان درآمد اتفاقی تحصیل شده، ۱۵، ۲۰ یا ۲۵درصد است. در مورد مالیات بر درآمد املاک اجاره‌ای اشخاص حقوقی نیز نرخ مالیاتی آن ۲۵ درصد از ماخذ مالیاتی اجاره املاک است.
نرخ مالیاتی درآمد مشاغل
در مورد مالیات اشخاص حقیقی صاحب مشاغل، برحسب میزان درآمد مؤدی، سه نرخ متفاوت پلکانی وجود دارد؛ ۱- تا میزان ۲۰۰میلیون تومان درآمد مشمول مالیات سالانه، نرخ مالیاتی مربوطه عبارت است از: ۱۵درصد از درآمد مشمول مالیات. ۲-نسبت به بیشتر از ۲۰۰میلیون تومان تا ۴۰۰میلیون تومان درآمد مشمول مالیات سالانه، نرخ مالیاتی مربوطه عبارت است از ۲۰درصد از درآمد مشمول مالیات.۳-نسبت به بیشتر از ۴۰۰میلیون تومان درآمد مشمول مالیات سالانه، نرخ مالیاتی عبارت است از ۲۵درصد از درآمد مشمول مالیات (ماده ۱۳۱ قانون).
انواع نرخ های مالیات در صنایع مختلف ایران
مبنای محاسبه مالیات طبق نرخ مالیات ابلاغی از سوی سازمان امور مالیاتی است. نرخ مالیات درصدی از مبنا است و براساس قوانین محاسبه می‌شود. انواع نرخ مالیات در صنایع مختلف ایران شامل 3 مورد زیر می‌باشد:
نرخ تناسبی: نرخی که همواره مقدار ثابتی دارد و به تغییرات مبنا بستگی ندارد.
نرخ تصاعدی: در نرخ تصاعدی با افزایش مالیات افزایش پیدا می‌کند؛ مقدار افزایش با افزایش مبنا ارتباطی ندارد، به عبارت دیگر حتی اگر درآمد ثابت باشد، ممکن است این نرخ افزایش داشته باشد.
نرخ تنازلی: این نرخ رابطه عکس با مبنا دارد و افزایش مبنا این نرخ کاهش می‌یابد.
