تعریف نرخ مالیاتی

تعریف نرخ مالیاتی

برای اینکه با اجرای قوانین مالیاتی بتوان ثبات مالی و عدالت اقتصادی را در جامعه پیاده سازی کرد نیاز است که مطابق با هر کسب و کار و درآمدی نرخ مشخصی برای مالیات در نظر گرفته شود در واقع یکی از مهمترین مسائلی که در حوزه مالیات می بایست به آن توجه ویژه ای داشت تعیین نرخ مالیات به صورت عادلانه و متناسب با سطح درآمد مشاغل است. اگر بخواهیم یک تعریف ساده از نرخ مالیاتی ارائه دهیم باید بگوییم که درصد یا مبلغ مشخصی از درآمد یا سود اشخاص حقیقی و حقوقی است که بر اساس قانون و توسط دولت تعیین می‌شود و مودیان مالیاتی موظف به پرداخت آن به عنوان مالیات هستند.

آگاهی از نرخ های مالیاتی در هر کسب و کاری یکی از ضرورت های محاسبه مالیات می باشد. ما در این بخش از سایت ستایش تراز آسیا می خواهیم به صورت جامع و کامل تری به اهمیت تعریف نرخ مالیاتی بپردازیم و همچنین اطلاعات دقیقی در مورد انواع نرخ های مالیاتی و موارد مهم دیگر در این حوزه را در اختیار شما همراهان همیشگی قرار دهیم. به یاد داشته باشید که در هر شغلی که باشید آگاهی از قوانین مالیاتی و مالی یک امر حیاتی و ضروری برای بقای کسب و کار شما می باشد.

تعریف و اهمیت نرخ مالیاتی

نرخ مالیات در کشور در واقع مبلغی از درآمد اشخاص حقیقی یا حقوقی است که باید مطابق قانون به عنوان مالیات توسط شهروندان پرداخت شود. با تعیین درآمد مشمول مالیات مؤدی صرفاً قسمت مشخصی از آن، به عنوان مالیات نهایی، قابل پرداخت می‌شود.‌ در واقع، نرخ مالیاتی درصد مشخص قانونی از درآمد مشمول مالیات مؤدی است که وی مکلف به پرداخت مبلغ معادل آن، به عنوان مالیات عملکرد سالانه است. از نظر حقوقی، نرخ مالیاتی درآمد، چند ویژگی دارد:

• با توجه به اصل قانونی‌بودن مالیات، مقدار نرخ مالیاتی و تخفیفات آن، صرفاً به وسیله قانون تعیین می‌شود و ماموران امور مالیاتی موظف به رعایت دقیق آن هستند.
• اعمال نرخ مالیاتی کمتر یا بیشتر از میزان قانونی آن، مالیات مطالبه‌شده را غیر‌قانونی می‌کند. همچنین اشتباه مؤدی در اعمال نرخ قانونی یا عدم ‌استفاده از تخفیفات قانونی نرخ در اظهارنامه تسلیمی، تاثیری در حق او برای بهره‌مندی از نرخ صحیح قانونی برای محاسبه مالیات ندارد.
• نرخ سایر منابع مالیاتی مثل ارث، نقل و انتقال املاک، درآمد اجاره، درآمد حقوق و درآمد اتفاقی، متفاوت از نرخ مالیاتی درآمد عملکرد است و هر منبع، نرخ مالیاتی ویژه خود را دارد.

نرخ مالیاتی درآمد اشخاص حقوقی

نرخ مالیات بر درآمد عملکرد اشخاص حقوقی، شامل شرکت‌های تجاری و موسسات غیر‌تجاری، نرخ ثابت ۲۵‌درصد است. یعنی معادل ۲۵‌درصد از درآمد مشمول مالیات آن ها، به عنوان مالیات باید پرداخت شود. با وجود ماهیت مجموعی مالیات اشخاص حقوقی که موجب می‌شود رسیدگی به پرونده مالیاتی این اشخاص، شامل درآمد غیر‌عملکردی مثل درآمد اجاره و درآمد اتفاقی نیز بشود، نرخ مالیاتی برای این‌گونه درآمدهای غیر‌عملکردی متفاوت از نرخ مالیات عملکرد است. نرخ مالیات بر درآمد اتفاقی اشخاص حقوقی، بر حسب ماده ۱۳۱ قانون، برحسب میزان درآمد اتفاقی تحصیل شده، ۱۵، ۲۰ یا ۲۵‌درصد است. در مورد مالیات بر درآمد املاک اجاره‌ای اشخاص حقوقی نیز نرخ مالیاتی آن ۲۵ ‌درصد از ماخذ مالیاتی اجاره املاک است.

نرخ مالیاتی درآمد مشاغل

در مورد مالیات اشخاص حقیقی صاحب مشاغل، برحسب میزان درآمد مؤدی، سه نرخ متفاوت پلکانی وجود دارد؛

• تا میزان ۲۰۰‌ میلیون تومان درآمد مشمول مالیات سالانه، نرخ مالیاتی مربوطه عبارت است از: ۱۵درصد از درآمد مشمول مالیات.
• نسبت به بیشتر از ۲۰۰ میلیون تومان تا ۴۰۰‌میلیون تومان درآمد مشمول مالیات سالانه، نرخ مالیاتی مربوطه عبارت است از ۲۰‌درصد از درآمد مشمول مالیات.
• نسبت به بیشتر از ۴۰۰ میلیون تومان درآمد مشمول مالیات سالانه، نرخ مالیاتی عبارت است از ۲۵‌درصد از درآمد مشمول مالیات (ماده ۱۳۱ قانون).

چگونه نرخ‌های پلکانی مالیات بر درآمد تعیین می‌شود؟

در مورد تعیین نرخ مالیاتی درآمد مشاغل این نکته را ذکر کردیم که نرخ این مالیات به صورت پلکانی تعیین می شود و اکنون می خواهیم به این موضوع مهم بپردازیم که هدف از تعیین نرخ پلکانی چیست و چگونه تعیین می شود. یکی از اهداف اصلی وضع قوانین مالیاتی رسیدن به عدالت اقتصادی است پس قطعا در تعیین نرخ های مالیاتی می بایست تناسبی بین میزان مالیات و توان پرداخت مودیان در نظر گرفته شود، نمی توان یک نرخ ثابت را برای تمامی درآمدها در نظر داشت بلکه باید به صورت پلکانی درصدهایی را لحاظ نمود. ابتدا درآمد ناخالص یا کل درآمد مودی در سال عملکرد مشخص می‌شود که شامل تمام درآمدها و مزایای اقتصادی فرد یا کسب‌وکار است. سپس معافیت‌ها و هزینه ‌های قابل قبول قانونی از این درآمد ناخالص کسر می‌شود تا درآمد مشمول مالیات به دست آید.

درآمد مشمول مالیات در بازه‌های مشخصی (پله‌ های مالیاتی) تقسیم می‌شود و برای هر بازه، نرخ مالیاتی متفاوتی اعمال می‌شود(رجوع شود به بخش قبلی). به طور معمول این نرخ‌ها به صورت تصاعدی افزایش می‌یابند؛ یعنی هر چه درآمد بیشتر باشد، درصد مالیات نیز افزایش می‌یابد. لازم به ذکر است بگوییم که در محاسبه پلکانی مالیات، مالیات هر پله به صورت جداگانه محاسبه و سپس جمع زده می‌شود تا مالیات کل مشخص شود. با تعیین نرخ های پلکانی و اعمال این روش موجب می شود آن دسته از افرادی که درآمدهای کمتری دارند نسبت به افرادی که درآمد بالایی دارند، مالیات کمتری پرداخت نمایند و این همان عدالت اقتصادی و مالی است که دولت با اعمال قوانین مالیاتی به دنبال تحقق آن است.

انواع نرخ های مالیاتی

مبنای محاسبه مالیات طبق نرخ مالیات ابلاغی از سوی سازمان امور مالیاتی است. نرخ مالیات درصدی از مبنا است و براساس قوانین محاسبه می­‌شود. اگر بخواهیم انواع نرخ های مالیاتی را دسته بندی نماییم باید بگوییم که نرخ های مالیاتی در سه دسته نرخ تناسبی، نرخ تصاعدی و نرخ تنازلی طبقه بندی می شوند. در تعریف دسته اول که نرخ تناسبی است باید گفت نرخی که همواره مقدار ثابتی دارد و به تغییرات مبنا بستگی ندارد یعنی یکسان برای همه درآمدها است. اما نرخ تصاعدی با افزایش مالیات افزایش پیدا می‌­کند؛ مقدار افزایش با افزایش مبنا ارتباطی ندارد، به عبارت دیگر حتی اگر درآمد ثابت باشد، ممکن است این نرخ افزایش داشته باشد. نرخ تنازلی که برعکس نرخ تصاعدی عمل می‌کند و با افزایش درآمد، درصد مالیات کاهش می‌یابد. این نرخ‌ها بسته به نوع مالیات و اهداف اقتصادی، می‌توانند مستقیم یا غیرمستقیم باشند و هر کدام تأثیر متفاوتی بر توزیع بار مالیاتی و عدالت اجتماعی دارند.

نتیجه‌گیری

یکی از هدف های اجرای قوانین مالیاتی ثبات اقتصادی و برقرار کردن عدالت در بخش مالی جامعه می باشد و برای رسیدن به این اهداف بسیار مهم و ضروری است که نرخ های مالیاتی بر اساس قانون و با در نظر گرفتن عدالت مالیاتی و توانایی پرداخت مودیان تعیین شوند تا ضمن تأمین منابع مالی دولت، از ایجاد فشار مالی غیرمنصفانه بر اقشار مختلف جلوگیری شود. تعیین نرخ های پلکانی یکی از راهکارهای محاسبه ی عادلانه مالیات می باشد زیرا با این روش افرادی که درآمد کمتری دارند مالیات کمتری نسبت به افرادی که درآمد آن ها بیشتر است می پردازند همچنین دسته بندی مالیات ها در انواع تناسبی، تصاعدی و تنازلی حاکی از وجود قوانین جامع و عدالت محور در بحث مالیات است. ما در این مقاله تلاش نمودیم تا تمامی موارد مهم در مورد نرخ مالیاتی را با شما در میان بگذاریم، چناچه سوالی در این موضوع دارید که پاسخ آن را دریافت نکرده اید کافی است با کارشناسان ما تماس حاصل فرمایید.