مدارک موردنیاز جهت شرکت در جلسۀ رسیدگی مالیات
نکات مهم و کلیدی در مورد رسیدگی مالیات توسط ممیز و جمع‌بندی
رسیدگی مالیات توسط ممیز| از بخش‌های مهم مورد توجه صاحبین کسب وکار است که بایستی به آن توجه داشته باشند تا مشکلی در خصوص مسائل مرتبط با مالیات رخ ندهد. در این فرآیند، مؤدیان مالیاتی از طریق اظهارنامۀ الکترونیکی مالیات، عملکرد درآمد واحدهای خود را به سازمان امور مالیاتی تسلیم می‌کنند و در ادامه واحد رسیدگی مالیاتی مطابق ماده 97 بند 2 قانون مالیاتی، پرونده واحدهای مشمول را توسط کارشناس مالیاتی (ممیزی مالیاتی) مورد بررسی قرار می‌دهد.
ممیزی مالیاتی به شخصی گفته می‌شود که بر عملکرد واحدها مشمول نظارت دارد تا منطبق با قوانین مالیاتی رفتار و میزان مشخص و درستی از مالیات را به سازمان امور مالیاتی کشور پرداخت نمایند. وظیفۀ اصلی ممیزی این است که هزینه‌ها و درآمدهای واحدها بر اساس دفاتر و زونکن‌های آنان بررسی و میزان مالیات پرداختی را تعیین کند. علاوه بر تعیین میزان مالیات، زمانی که اشخاص حقیقی یا حقوقی نسبت به میزان پرداختی مالیات خود اعتراض دارند، می‌توانند پس از ثبت اعتراض خود در سازمان مالیات، درخواست بررسی مدارک توسط ممیزی داشته باشند.
آشنایی با مراحل رسیدگی
ارسال اظهارنامۀ یک سال مالیاتی برای اشخاص حقیقی تا پایان خردادماه سال آتی و برای اشخاص حقوقی تا پایان تیرماه است. پس ارسال اظهارنامۀ مالیاتی، سازمان امور مالیاتی به بررسی اظهارنامه‌ها رسیده اقدام می‌کند. در این خصوص طبق مادۀ 156 قانون مالیات کشور، چنانچه سازمان امور مالیاتی ظرف مدت‌زمان یک سال به اظهارنامۀ ارسال رسیدگی انجام ندهد، اظهارنامۀ ارسالی مؤدیان قطعی شده و برگ تشخیص صادر خواهد شد؛ اما در صورت رسیدگی‌های سازمان امور مالیات برگه‌ای به نام برگۀ دعوت رسیدگی برای مؤدیان ارسال خواهد شد تا با ارائۀ مدارک موردنیاز در جلسۀ رسیدگی شرکت کنند. در این راستا حداکثر زمان داده‌شده برای آمادگی مدارک به‌منظور رسیدگی مالیاتی دو هفته است. در این خصوص موسسۀ خدمات مالی و حسابداری ستایش تراز آسیا با بیش از 12 سال فعالیت در خصوص ارائۀ خدمات حرفه‌ای حسابداری و مشاورۀ مالیاتی، در خصوص تنظیم اظهارنامۀ عملکرد سالانه، تنظیم صورت‌های مالی و گزارش‌های موردنیاز حسابرس و تشکیل پرونده در سازمان امور مالیاتی و … می‌تواند همراه مناسبی برای صاحبین کسب‌وکار باشد.
به‌طورکلی مراحل رسیدگی به مالیات به‌صورت زیر است:
- ارسال اظهارنامۀ مالیاتی (برای اشخاص حقیقی تا پایان خردادماه سال آینده و برای اشخاص حقوقی تا پایان تیرماه سال آینده).
- پس از ارسال اظهارنامه، فرآیند رسیدگی توسط سازمان امور مالیاتی آغاز می‌شود.
- پس از بررسی اظهارنامه، برگۀ دعوت رسیدگی اسناد توسط سازمان امور مالیاتی به مشمولان ارسال می‌شود.
- شرکت در جلسۀ رسیدگی مالیاتی و تسلیم اسناد، دفاتر و مدارک و زونکن‌ها به ممیز
- و در نهایت صدور برگۀ تشخیص
- پس از صدور برگۀ تشخیص، در صورت نیاز به مدت 30 روز به مشمولان فرصت داده می‌شود تا به نتیجۀ صادره اعتراض کنند.
مدارک موردنیاز جهت شرکت در جلسۀ رسیدگی مالیات
- دفاتر مالی (روزنامه و دفتر کل).
- تراز کل و معین قبل و بعد از بستن حساب‌ها
- مجوزهای انجام فعالیت
- گردش حساب شامل: صندوق، تنخواه، جاری شرکا، پیش پرداخت‌ها، پیش دریافت‌ها ریز هزینه‌ها
- ریز خرید و فروش، گردش بدهکاران و بستانکاران
- گردش حساب حقوق کارکنان
- صورت‌حساب بانک
- گردش موجودی کالا
- صادرات یا واردات (در صورت وجود)
- صورت خلاصۀ جمع لیست‌های حقوق 12 ماهه
- جدول محاسبات استهلاک
- اظهارنامه‌های ارزش‌افزوده
- صورت‌حساب‌های فروش
- صورت معاملات ارسالی
- اجاره‌نامه و قبوض پرداختی بابت اجاره
- لیست بیمه ارسالی برای 12 ماه
شرایط لازم جهت آمادگی برای شرکت در جلسۀ رسیدگی مالیات
- آماده‌سازی چک اسناد حسابداری
- آماده‌سازی چک ضمائم مرتبط
- دریافت اطلاعیه سازمان مالیاتی
- مرتب‌سازی مدارک و دفاتر و زونکن‌ها
پس از انجام رسیدگی مالیات توسط ممیز، چند حالت ممکن است رخ دهد:
- قبول دفاتر حسابداری؛ این مورد به حالتی گفته می‌شود که دفاتر و اسناد مالی مشمولان و مؤدیان، طبق آیین‌نامه‌های مربوطه نگه‌داری شده و تمامی اصول موجود در این خصوص رعایت شده است. در این مورد درآمد مؤدیان مالیاتی از طریق رسیدگی به دفاتر و زونکن‌های حسابداری مشخص و مبلغ مالیات پرداختی تعیین و در نهایت برگۀ تشخیص به مؤدیان ابلاغ می‌شود.
- رسیدگی از طریق علی الراس؛ برخلاف حالت نخست، دفاتر و اسناد حسابداری مطابق با آیین‌نامه‌های مربوطه نگه‌داری نشده باشند و به سخنی دیگر دارای نقص باشد، این دفاتر موردپذیرش قرار نمی‌گیرند و در این صورت، میزان درآمد و مالیات پرداختی با توسل به روش و قوانین خاص خود سازمان امور مالیاتی مورد بررسی و تعیین قرار می‌گیرد.
- ورود هیئت 3 نفره؛ این حالت، زمانی اتفاق می‌افتد که دفاتر و اسناد حسابداری ارسالی برای محاسبه، از طریق سازمان امور مالیاتی غیرقابل‌رسیدگی تشخیص داده شود و مدارک ارسال توسط مؤدیان هیچ‌کدام از استانداردهای حسابداری را نداشته باشند، در این شرایط هیئت 3 نفره با نام هیئت بند 3 مادۀ 97 برای رسیدگی مالیاتی تعیین می‌شود.
نکات مهم و کلیدی در مورد رسیدگی مالیات توسط ممیز و جمع‌بندی
گام مهم در رسیدگی مالیاتی آن است که در مدت زمان تعیین‌شده توسط سازمان امور مالیاتی کشور، اظهارنامۀ مالیاتی را ارسال کرد. همان‌طور که قبلاً در این مقاله اشاره شده مقرر قانونی در خصوص اشخاص حقیقی حداکثر تا خردادماه سال بعد و در مورد اشخاص حقوقی حداکثر تا پایان تیرماه سال بعد است. درصورتی‌که در این بازۀ مشخص این مورد رعایت نشود فرصت برای دفاع از عملکرد مالیاتی از دست می‌رود.
مورد بعدی که باید به آن توجه شود این است که دفاتر حسابداری و زونکن‌ها باید مطابق با قوانین و آیین‌نامه تنظیم شود تا از میزان خطا توسط ممیزی کاسته شود چون در صورت عدم رعایت این بند، ضرر مالی و محاسباتی به صاحبین کسب‌وکار وارد خواهد شد.
نکتۀ سوم، صورت معاملات فصلی است که ضروری است در طول سال این کار انجام شود و در این راستا هرگونه اختلاف در گزارش ارسالی در صورت معاملات فصلی رفع شود تا پس از رسیدگی سرحد علی الراس پیش نیاید. همچنین باید دقت کافی در تنظیم دفاتر قانونی به کار بست چراکه در نتیجه رسیدگی تأثیر مستقیم دارد.
نکتۀ بعدی این است که مدارک خواسته‌شده در زمان شرکت در رسیدگی بهتر است در چندین زونکن همراه با تفکیک به‌صورت دقیق آماده شود چراکه در صورت ارائه توضیحات به ممیز پاسخی سریع و شفاف داده شود.
در نهایت باید گفت که امروز اکثر مشاغل موجود موظف و مشمول پرداخت مالیات هستند و همان‌طور بیان شد، مقدار تعیین‌شدۀ مالیات از طریق اظهارنامه ارسالی تعیین می‌شود از این رو تنظیم و ارسال اظهارنامه نیازمند دارا بودن دانش و تجربه‌ی کافی است که در این راستا موسسۀ خدمات مالی و حسابداری ستایش تراز آسیا با بیش از 12 سال فعالیت در خصوص ارائۀ خدمات حرفه‌ای حسابداری و مشاورۀ مالیاتی، در خصوص تنظیم اظهارنامۀ عملکرد سالانه، تنظیم صورت‌های مالی و گزارش‌های موردنیاز حسابرس و تشکیل پرونده در سازمان امور مالیاتی و … می‌تواند همراه مناسبی برای صاحبین کسب‌وکار باشد.
